SEJARAH RINGKAS SYECH MAULANA IBRAHIM AL KHALIDI – KUMPULAN

SYECH MAULANA IBRAHIM AL KHALIDI – KUMPULAN

Ditulis Ulang Oleh :

H. ABU BAKAR TUANKU SAIDINA IBRAHIM

KOTO TUO – KUMPULAN – KEC. BONJOL

KAB. PASAMAN - SUMBAR

Diperbaharui Oleh :

Pengurus Surau Dagang Imam Bonjol – Batam

Tahun 2010

KATA PENGANTAR

" Dengan nama Allah Yang Maha Pengasih lagi Maha Penyayang."

Saudara pembaca yang kami hormati.

Membaca sejarah Ulama – ulama yang shaleh, dan berjasa kepada masyarakat, berarti kita telah mendekatkan hubungan rohani kita kepada Allah Subhanhu Wata’ala, serta mengingat Kebesaran  Tuhan yang telah memberi limpahan kepada siapa-siapa yang dikehendakiNYA.

Ulama yang shaleh yang selalu ingat kepada Allah, adalah suatu sumber untuk melahirkan kekuasaan-kekuasaan Allah dengan jalan Mu’jizat bagi Nabi dan Rasul-RasulNYA, dan jalan Kharomah bagi Ulama selaku pewaris Nabi-nabi.

Mu’jizat adalah suatu kejadian yang luar biasa yang tidak terupa pada akal adanya.

Sungguh tumpul aqal segala orang yang berakal untuk meng aqalinya dan pendek padanya ilmu-ilmu segala ulama untuk mengetahuinya. Dan pasti terjadi oleh Kudrat dan Iradat Tuhan Yang Maha Kuasa yang dijelmakanNYA kepada tangan Rasul dan Ulama sebagai pewaris yang dikehendakiNYA.

Dengan berdasarkan demikianlah untuk memenuhi permintaan dari masyarakat yang ingin mengetahui siapa dan dari mana Beliau  Syech Maulana Ibrahim Al Khalidi Kumpulan yang sebenarnya.
Maka dari  itu, kami usahakanlah mencari data-data dari sejarah Beliau yang masih ada pada sekarang.

Dalam susunan sejarah  Syech Maulana Ibrahim Al Khalidi Kumpulan ini telah banyak mendapat perbaikan dari susunan sejarah ringkas beliau yang kami usahakan menyusunnya sebelum ini.

Disamping itu kami penyusun, mengharapkan kepada masyarakat supaya bermurah hati untuk memberikan sumbangan dan pendapat-pendapat yang belum kami tuliskan dalam catatan sejarah ini, agar sejarah Syech Maulana Ibrahim Al Khalidi Kumpulan sempurna adanya seperti yang kita ingini bersama.

Kepada saudara yang membaca sejarah Syech Maulana Kumpulan ini, kami haturkan ribuan terima kasih.

KUMPULAN, 24 ZULQAIDAH, 1402 H

                        12 SEPTEMBER 1982 M

Bertepatan dengan hari Ulang tahun Wafat Beliau ke 68 tahun

Hormat Penyusun : Sulaiman Tuanku Saidina Ibrahim

SEJARAH RINGKAS

 " SYECH MAULANA IBRAHIM AL KHALIDI  - KUMPULAN "

Ø      Nama                           : Abdul Wahab

Ø      Gelar                            : Maulana Syech Ibrahim Al Khalidi

Ø      Suku                            : Melayu

Ø      Lahir                            : Tahun 1764 M

Ø      Tempat lahir                 : Kampung Sawah laweh

Ø      Kenagarian                   : Koto Kaciak

Ø      Kecamatan                   : Bonjol

Ø      Kabupaten                   : Pasaman

Ø      Ayah                            : Pahat

Ø      Suku                            : Koto

Ø      Dari Ibu                        : Sari Aso

Ø      Suku                            : Malayu

PENDIDIKAN :

Sewaktu beliau berumur 15 tahun, beliau mengaji Al Quran di kenagarian Pasir Lawas kab Agam.

Guru Beliau Seorang ahli Al Qur'an murid dari Syech Burhanudin Ulakan Pariaman.

Pada umur 25 tahun, beliau mengaji Kitab untuk menuntut ilmu pengetahuan agama Islam dalam syariat dan mashab Syafi’iyah da Cangkiang Empat Angkat Canduang Kab, Agam. Setelah beberapa tahun kemudian, Beliau pergi ke Mekkah Al Mukharamah menunaikan rukun Islam yang kelima.

Setelah Beliau kembali dari Mekkah, beliau belajar Ilmu Thariqat Naqsabandiyyah kepada mamanda syech Muhammad Said Al Khalidi di Padang Bubuih, inilah Guru beliau yang pertama dalam ilmu Thariqat, Hakikat dan Ma’rifat.

Kemudian Beliau pergi ke Mekkah lagi dan disitu beliau bermukim selama 7 tahun, untuk melanjutkan penmgajian dalam ilmu Syariat dan ilmu Thariqat  di Jabal Qubis kepada Maulana Syech Khalid Kudri.
Kemudian Beliau kembali kekampung halaman Beliau yaitu Kenagarian Koto Kaciak Kumpulan.

Dikampung Sawah Laweh Kumpulan, Beliau mengajarkan ilmu Agama dalam Syari’at dan Thariqat disebuah Surau yang bernama Surau Kaciak yang sesuai pula dengan perkembangan agama Islam yang bersifat seadanya saja pada waktu itu.

                                                                 

PEMBANGUNAN :

Setelah beberapa tahun kemudian, Pengajian-pengajian yang diajarkan Beliau kepada masyarakat mendapat sambutan, baik dari masyarakat yang datang dari dekat maupun yang datang dari jauh.

Sehingga kampung dan surau yang kecil itu tidak mengizinkan lagi untuk menampungnya.

Oleh karena itu, Beliau membangun Suaru baru yang agak luas lingkungannya yang bertempat pada Tanah   yang agak tinggi yaitu di  KAMPUNG KOTO TUO

Pembangunan yang Beliau buat diKampung Koto Tuo Itu sebagai berikut.

1. Mesjid yang disamping Surau Tinggi ( Surau lambah )  berukuran 12 M x 12 M beratap ijuk dan berdinding papan,
2. Surau Tinggi yang berukuran 12 M x 12 M, bertingkat tiga. Tingkat bawah berlantai batu, Tingkat tengah berlantai papan, dari tingkat tengah ke tingkat atas memakai jenjang berpilin atau balenong. Beliau menetap pada tingkat tengah dengan istri Beliau Hj Aminah yang berasal dari Kp Angus. Surau tinggi inilah yang telah diganti sekarang dengan Suaru Tinggi yang permanent dengan ukuran 15 M x 15 M, bertingkat dua dengan labu-labu besar yang menjulang ke udara.
3. Rumah Gadang sebelas ruang bergonjong enam, dua buah rangkiang dihalamanya. Satu buah untuk anak cucu Beliau dan satu buah lagi untuk Musafir yang terlantar ( Pedagang lalu ). Disinilah tempat tinggal kemenakan dan cucu-cucu Beliau.
4. Mesjid Batu Koto Tuo dengan ukuran 15 M x 15 M, berdinding dan berlantai batu serta beratap seng yang beliau jadikan untuk sidang Jum’at ( Sholat Jumat ) yang lama. Inilah Mesjid yang pertama dibangun dari Bahan batu, sampai sekarang masyarakat Kumpulan  menamakan dengan nama SURAU BATU.

Pembangunan ini dikerjakan dengan cara bergotong royong dan terpadu dengan murid-murid Beliau yang Jumlahnya lebih kurang 50 orang, yang menetap dengan beliau sehari-hari.

PERJUANGAN :

Pada waktu Beliau berumur 50 Tahun yaitu setkitar tahun 1821, s/d 1837, terjadilah Perang paderi  yaitu peperangan Tuanku Imam Bonjol menentang penjajahan Belanda, Beliau turut serta berjuang disamping Tuanku Imam Bonjol. Dan Beliau pernah diperintah untuk menanam ranjau pada jalan yang biasa dilalui oleh serdadu Belanda di Bukit Talang keNagarian Limo Koto, dengan membawa satu sukat beras dipunggung untuk perbekalan selama disana.

Pada perang Kamang, Beliau juga turut berperang dengan melepas panglima-panglima perang dari Surau Tinggi Kumpulan untuk memerangi serdadu Belanda pada malam hari, dan kembali pada waktu subuh dengan badan yang berbintik-bintik hitam bekas dari kena peluru serdadu Belanda.
                                                       

Setibanya disurau Tinggi, meraka para panglima perang dimandikan Beliau di Kulah ( kolam ) Surau Tinggi sehingga bekas bintik-bintik hitam bekas peluru serdadu Belanda  itu hilang.

PENGHIDUPAN :

Penghidupan Beliau sangat sederhana sekali. Usaha Beliau adalah seperti usaha orang biasa saja, yaitu ; Bertani, beternak, perikanan dan lain-lain sebagainya.

Beliau suka sekali MANARUKO (  membuka lahan pertanian yang baru ) untuk dijadikan sawah, untuk anak dan cucu Beliau.

Bidang pertanian yang amat Beliau ialah beternak Kerbau. Beliau mengadakan beberapa orang yang akan mengurus dan mengembalakan ternak kerbau yang Beliau, sehingga kerbau itu berkembang  sampai berpuluh-puluh banyaknya.

Beliau suka sekali mengadaka tempat perikanan. Sehingga disekeliling Surau Beliau terdapat tebat-tebat ( kolam ikan ) yang banyak ikannnya begitu pula dibelakang Rumah Gadang ada pula tebat ( kolam ikan ), berukuran 70 Mtr x 40 Mtr.

Rezeki Beliau melimpah Ruah, yang dibawakan oleh orang-orang yang datang  menemui Beliau setiap hari.

MURID-MURID BELIAU :

Para Khalifah Beliau yang tertua yang dapat kami kumpulkan, adalah tersebar pada sebahagian pelosok Pulau Sumatera seperti tersebut dibawah ini :

1. Syehk Syahbudin …………..                    Tapanuli Selatatan Sumatera Utara 
2. Syehk Ismael  ……………...                     Pasir Pangaraian Propinsi Riau
3. Syehk Muhammad Basir                             Lubuak Landur Kabupaten Pasaman
4. Syehk Hasaniddin …………                      Batur Maninjau Kab Agam
5. Syehk Yunus Buya ……….                        Sasak Kab. Pasaman
6. Syehk Abdullah Sarasah ….                        Talu Kab Pasaman
7. Syehk Mudo ……………….                      Durian Tibarau Kinali Kab. Pasaman
8. Syehk H.Muh Nur ………...                        Baruh Gunung Kab. Lima Puluh Kota
9. Syehk Daud Durian Gunjo…                        Malampah Kab Pasaman
10. Syehk Abdul Jabbar ……….                       Kumpulan Bonjol Kab. Pasaman
11. Syehk Akhmad  ……………                       Kab. Agam
12. Syehk Muh Said …………...                        Bonjol kab. Pasaman
13. Syehk Abdurahman bin Syehk Husin…          Kuran-kuran Kab. Agam
14. Syehk Muh Zein  ………                               Simpang  Kab Pasaman
15. Dan banyak lagi Murid-murid yang lainnya.                                                       

SIFAT-SIFAT  BELIAU :

Sifat-sifat Beliau adalah sifat-sifat yang terpuji oleh syara’ ( Agama ) dan tidak pernah kami melihat sifat yang tercela yang dilakukan oleh Beliau.

Sifat-sifat yang selalu Beliau lakukan seperti :

1. Beliau Maulana Syech Ibrahim Al Khalidi, Beliau sangat Taqwa kepada Allah Subhanahuwata’ala
2. Beliau selalu bersifat benar
3. Beliau selalu bersifat Ikhlas
4. Beliau selalu bersifat keras terhadap orang yang ingkar, walaupun orang tersebut sesama Mu’min.
5. Beliau sangat pemurah,.
6. Beliau sangat senang sekali menampung fakir Miskin yang berhijrah kepada Beliau
7. Beliau suka bergotong-royong dalam melaksanakan pembangunan, terutama pembangunan Mesjid.
8. dll.

KEISTIMEWAAN DARI BELIAU :

Keistimewaan Beliau yang diberikan Oleh Tuhan kepada Beliau selaku orang yang bertaqwa, adalah sebagai berikut :

1. Menggariskan tongkat Beliau pada Air saat banjir di Nagari Talu, akhirnya banjir dinagari Talu menjadi kering.
2. Memadamkan api diNegeri Mekkah, sewaktu terjadi kebakaran di Negeri Mekkah.
3. Dua Goni ( karung ) buah kopi menjadi beras, sesudah Beliau berzdikir kepada Allah SWT.
4. Hilang lenyap tulisan-tulisan buku yang dibawa oleh orang Inggris yang hendak datang berdebat dengan Beliau dalam masalah ilmu Tasawuf.
5. Tuan luak ( Belanda )yang berkedudukan di Palembayan, tertunduk sewaktu dibentak oleh Beliau dengan kata-kata pedas dan tajam ( saya tidak akan minta izin untuk mencetak batu merah ini, karena saya dinegeri saya sendiri. ).
6. Sewaktu Beliau berdzikir di mi’raj beliau, Beliau menyuruh membentang tikar diatas Surau Tinggi tersebut. Karena tamu akan datang. Orang banyak terheran-heran, dimana tamu yang akan datang itu. Beliau telah berdzikir lagi kira-kira setengah jam kemudian, rombongan tamu yang sangat besar telah memenuhi halaman Surau Tinggi dengan membawa sekor Jawi ( sapi ). Jawi ( sapi ) itu mereka sedekahkan kepada Beliau. Beliau menyuruh kepada tukang masak, supaya jawi ( sapi ) itu untuk disembelih saja untuk digulai ( dimasak ).
7. Dan banyak lagi yang lainnya yang tidak mungkin ditulis satu persatu.

BERPULANG KERAHMATULLAH :

Selaku seorang manusia, maka pada tahun 1914, bertepatan tanggal 21 Zulkaidah, Beliau berpulang Kerahmatullah setelah menderita sakit selama lebih kurang 15 hari lamanya.

Konon kabarnya sewaktu Beliau meninggal dunia, Kampung Koto Tuo penuh sesak oleh orang-orang yang banyak, kebanyakan dari mereka itu, tidak dikenal siapa orangnya. Dan banyak dari mereka yang berpakaian putih ( haji ). Dan juga pada masa itu, negeri ini penuh dengan kabut putih dan kupu-kupu kuning. Setelah berlalu selama 40 hari, maka kabut putih dan kupu-kupu kuning menghilang semua.

Beliau dimakamkan sebelah Mihrab Surau Batu yang Beliau bangun, sesuai dengan wasiat yang Beliau tinggalkan.

Makam Beliau hampir setiap hari di ziarahi oleh masyarakat yang berdatangan dari dekat  maupun  dari jauh.

Apabila dijumlahkan selama setahun adalah kira-kira lebih kurang 3000 orang penziarah.

Penghormatan dari masyarakat terhadap jasa-jasa yang Beliau tinggalkan selaku Ulama besar pada zamannya. Maka makam Beliau diberi kelambu oleh masyarakat yang berziarah kesana sehingga sampai pada saat ini telah berjumlah 13 lapis.

Pada setiap tahun daidakan peringatan ulang tahun wafat Beliau, yaitu setiap tanggal 21, Zulkaidah, bertempat di Suaru Batu yang didatangi oleh masyarakat ke Nagarian Koto Kaciak Khususnya dan kec Bonjol pada umumnya.

KATA-KATA PERINGATAN BELIAU :

1. Wahai anak cucuku dan murid-muridku semua ! Sepeninggal aku nanti terjadilah persalahan-persalahan dalam agama Islam, ketika kamu akan berpegang teguh dengan keyakinan yang kamu anut ini.
2. Sepeninggal aku nanti, Kapal akan berlayar  di udara. Kami tercengang semuanya, bagai mana pula caranya itu ?
3. Dibelakang aku nanti, diseberang lautan orang berbicara, kamu disini dapat mendengarnya. Apa-apa yang dikatakan oleh beliau itu, sekarang sudah terjadi semua.

KHALIFAH-KHALFAH YANG  MENERUSKAN ILMU BELIAU

1. Setelah Beliau Wafat pada tahun 1914, sebagai pengganti Beliau adalah :Syehk Abdul Jabbar, kemenakan dan Khalifah Beliau sendiri yang diresmikan untuk meneruskan pekerjaan Beliau.
2. Pada tahun 1931 Beliau Syehk Abdul Jabar wafat, maka untuk melanjutkan pekerjaan Beliau, diresmikan pula Tuanku Ibrahim cucu Beliau yang pertama.
3. Pada tahun 1964, Beliau Tuanku Ibrahim meninggal dunia, maka diresmikan pula Sulaiman Tuanku Saidina Ibrahim, sebagai penerus pekerjaan Beliau. Beliau ini adalah cicid dari Beliau yang pertama.
4. Pada tanggal 22 Juli 1986, Beliau Sulaiman Tuanku SAidina Ibrahim meninggal dunia, sebagai penerus pekerjaan Beliau adalah Nasrul Tuanku Saidina Ibrahim.
5. Pada tanggal 8 Juli 2004, meninggal pula Nasrul Tuanku Saidina Ibrahim dan diganti oleh, H Abu Bakar Tuanku Saidina Ibrahin Bin Abdul Latief bin Syehk Husin.

Demikianlah sejarah ringkas dari MAULANA SYECK IBRAHIM AL-KHALIDI KUMPULAN,. Yang biasa dipanggil oleh masyarkat Kumpulan dengan sebutan BELIAU INYIAK BALINDUANG DARI SURAU BATU KUMPULAN.

Catatan : Tulisan ini kami ambil dari catatan asli yang ditulis oleh penulis diatas.